Όπως όλοι ξέρουμε η 27η Μαρτίου καθιερώθηκε ως ημέρα του θεάτρου. Όμως τι ξέρουμε εμείς για το θέατρο; Ξέρουμε πόσα είδη θεάτρου υπάρχουν; Ξέρουμε την σημασία του θεάτρου στην κοινωνία μας; Η απάντηση της πλειοψηφίας των ανθρώπων θα είναι ΟΧΙ.
Ο όρος «Θέατρο»: Τι είναι λοιπόν το θέατρο; Το θέατρο είναι η παραγωγή ζωντανών απεικονίσεων συμβάντων παραδοσιακών ή φανταστικών ανάμεσα σε ανθρώπους με σκοπό την επιμόρφωση και ψυχαγωγία των θεατών. Θέατρο είναι επίσης και ο ειδικός χώρος όπου συγκεντρώνεται αρκετός κόσμος για να παρακολουθήσει ένα ζωντανό θέαμα. Οι αρχαιότερες μορφές οργανωμένου θεάτρου αρχίζουν από την αρχαία Ελλάδα.
Τώρα ας δούμε τα είδη του θεάτρου από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα. Και φυσικά δεν θα μπορούσαμε να αρχίσουμε από άλλο είδος θεάτρου εκτός από το αρχαίο Ελληνικό Θέατρο, τον τόπο όπου γεννήθηκε η τέχνη της «υποκριτικής».
Η τραγωδία και η κωμωδία στην αρχαιότητα: Ο Αισχύλος έζησε το 525-456πΧ και μας σώζονται 7 έργα του, κάποια απ’ αυτά είναι : «Επτά επί Θήβας», «Προμηθεύς Δεσμώτης», «Αγαμέμνων», «Ευμενίδες».Ο Σοφοκλής έζησε το 495-406πΧ και έγραψε 120 τραγωδίες από τις οποίες μόνο 7 έχουν σωθεί. Μερικές είναι : «Αίας», «Αντιγόνη», «Οιδίπους τύραννος», «Ηλέκτρα», «Φιλοκτήτης».Ο Ευριπίδης έζησε το 485-407πΧ και έγραψε 78 τραγωδίες όμως μας σώζονται μόνο οι 19 : «Άλκηστις», «Ανδρομάχη», «Εκάβη», «Ιππόλυτος», «Ηρακλής», «Τρωάδες», «Ιφιγένεια εν Ταύροις», «Ελένη», «Φοίνισσες», «Ηλέκτρα», «Ορέστης», «Ιφιγένεια εν Αυλίδι», «Βάκχες», «Μήδεια»,
Ο Αριστοφάνης, ο οποίος ασχολήθηκε με την κωμωδία και έζησε τον 4ο αιώνα πΧ , έγραψε 60 κωμωδίες και σώζονται σήμερα οι 11. Μερικές είναι : «Νεφέλες», «Όρνιθες», «Ειρήνη», «Λυσιστράτη», «Βάτραχοι», «Σφήκες», «Εκκλησιάζουσες , «Θεσμοφοριάζουσες».
Βυζάντιο και Αναγέννηση: Συνεχίζουμε με το Βυζαντινό θέατρο και με το θέατρο στην Αναγέννηση. Στην βυζαντινή περίοδο δεν είχαμε θεατρικά έργα εκτός από το «ο Χριστός Πάσχων» του οποίου τον συγγραφέα δεν τον ξέρουμε. Την περίοδο της Αναγέννησης,το θέατρο ξεκινάει από την Ιταλία και συγκεκριμένα από τον Νικολό Μακαβέλι το 1469-1527 .
Το ασιατικό θέατρο: Μιλώντας για το ξένο θέατρο πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρουμε το θέατρο της Ασίας που παρουσιάζει έργα με θέμα « το καλό και το κακό». Στην Ιαπωνία, το θέατρο «Νο» θεωρείται η πρώτη συγκεκριμένη μορφή θεάτρου.
Αγγλικό και γαλλικό θέατρο: Το αγγλικό θέατρο έκανε άλματα την περίοδο του 16ου αιώνα, όπου το Λονδίνο ήταν η μεγαλύτερη πόλη και η καρδιά του κόσμου. Από το 1570 μέχρι το1640 παίχτηκαν 2500 θεατρικά έργα . Ο Τζέιμς Μπερμπέιτζ χτίζει το πρώτο θέατρο στο Σοάρνιτς. Ταξιδεύοντας όμως μέχρι την Αγγλία, δεν μπορούμε να παραλείψουμε και τον μεγάλο συγγραφέα Ουίλιαμ Σαίξπηρ με τα γνωστά σε όλους μας έργα, «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» κ.ά. Το γαλλικό θέατρο ουσιαστικά ξεκινά όταν χτίστηκε το πρώτο θέατρο και μετά το τέλος των πολέμων με τους Άγγλους ασχολούνται εντονότερα με την θεατρική τέχνη.
Ρεύματα τέχνης: Τα ρεύματα τέχνης που επηρέασαν το θέατρο είναι αρκετά. Μερικά απ’ αυτά είναι ο ρομαντισμός και ο ρεαλισμός. Το πρώτο κοινό ρεύμα στην τέχνη είναι ο ρομαντισμός. Την ονομασία του την οφείλει στην Ιταλία. Ο ρομαντισμός είχε παντού κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως η εξύμνηση της απόλυτης μοναδικότητας του ατόμου, ένα αίσθημα στεναχώριας σ’ έναν κόσμο με τον οποίο το άτομο δεν μπορούσε να ταυτισθεί, ο βαθύς συναισθηματισμός. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα ο ρομαντισμός παρακμάζει και έτσι αρχίζει η ακμή του ρεαλισμού. Ο ρομαντισμός και ο ρεαλισμός δεν αποκλείουν ο ένας τον άλλον. Στο θέατρο ο ρεαλισμός αναπτύσσεται από σπουδαίους συγγραφείς, οι οποίοι και δημιουργούν διάφορες σημαντικές εκφράσεις του π.χ: συμβολικός ρεαλισμός, σοσιαλιστικός ρεαλισμός κ.ά..
Σύγχρονο νεοελληνικό θέατρο: Το νεοελληνικό θέατρο, ουσιαστικά αρχίζει από την απελευθέρωση του ελληνικού λαού από τον τουρκικό ζυγό. Τομή όμως για το ελληνικό θέατρο είναι ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Πριν από τον πόλεμο ελληνικό θέατρο θα μπορούσαμε να το κατατάξουμε σε δυο κατηγορίες: Το ηθογραφικό και το κοινωνικοηθογραφικό θέατρο.
Από το1951 αρχίζει η φαρσοκωμωδία. Την δεκαετία του 1950 δυο γεγονότα άνοιξαν ένα δρόμο πολύ πιο αισιόδοξο για το ελληνικό θέατρο. Η ανάπτυξη του θεάτρου Τέχνης από τον Κάρολο Κουν και η παρουσία δυο συγγραφέων. Ο πρώτος είναι ο Ιάκωβος Καμπανέλλης και ο δεύτερος ήταν ο Γεώργιος Σεβαστίκογλου. Την δεκαετία του 1960 συνέβη μια στροφή στο ελληνικό θέατρο. Για πρώτη φορά στην θεατρική ζωή της Ελλάδας παρουσιάζονται τόσοι πολλοί συγγραφείς ταυτόχρονα και προβληματισμένοι με την γύρω τους πραγματικότητα. Τα έργα του έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ τους. Οι ήρωές τους δεν είναι χαρακτήρες αλλά είναι μορφές μέσα στις οποίες συμπυκνώνονται υπερατομικές καταστάσεις. Για πρώτη φορά το ελληνικό θέατρο αντιπροσωπεύεται από μια συγγραφική κίνηση χωρίς εθνικές προκαταλήψεις. Οι σημαντικότεροι συγγραφείς του σύγχρονου νεοελληνικού θεάτρου είναι οι εξής: Δημήτρης Κεχαΐδης, Βασίλης Ζιώγας ,Κώστας Μουρσελάς ,Λούλα Αναγνωστάκη, Παύλος Μάτεσης, Στρατής Καρράς, Γιώργος Σκούρτης, Μάριος Ποντίκας.
Η σημασία του Θεάτρου: Σε ότι αφορά την σημασία του θεάτρου, το θέατρο αποτέλεσε και αποτελεί έναν βασικό παράγοντα της ψυχαγωγίας του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα και συγκεκριμένα στην αρχαία Αθήνα, είχε γίνει γνωστό πως το θέατρο είναι ένα μέσω ψυχαγωγίας και γι’ αυτόν τον λόγο πολλοί πλούσιοι γίνονταν χορηγοί και ανέβαζαν θεατρικές παραστάσεις για την ψυχαγωγία των απλών πολιτών. Εκτός αυτού, οι πλούσιοι αθηναίοι πλήρωναν και το εισιτήριο των πολιτών. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι οι Αθηναίοι πολίτες εκείνης της εποχής ψυχαγωγούνταν.
Το θέατρο γίνεται επιτακτικό στις μέρες μας που το πνιγηρό αίσθημα της μοναξιάς, οι έντονοι ρυθμοί εργασίας, η κονιορτοποίηση του ανθρώπινου προσώπου, ο ασφυκτικός κλοιός της ανίας, της συμβατικότητας και της ξενικότητας απέναντι σε ένα εχθρικό κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον κάνουν απειλητική την παρουσία τους. Ως νέοι, βλέπουμε το φαντασμαγορικό παιχνίδι της ζωής να αποκτά άλλους όρους με την επιλογή δραστηριοτήτων που συνιστούν γνήσιους τρόπους ψυχαγωγίας, όπως το θέατρο
Καταρχήν με την παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων καλλιεργούνται οι νοητικές αρετές ενός νέου ατόμου (κρίση, μνήμη, φαντασία) και ενισχύεται η πορεία προς την αυτοανάλυση και την αυτογνωσία. Παράλληλα ξετυλίγονται οι δημιουργικές τάσεις και εκφράζονται οι αναζητήσεις, οι προβληματισμοί, τα οράματα και τα συναισθήματα. Εξευγενίζεται η προσωπικότητα και λεπτύνουν οι διαθέσεις με την προσέγγιση επιτεύξεων υψηλής αισθητικής. Φυσικά η μεταβίβαση υγιών προτύπων, που διαπνέονται από σεβασμό στα ανθρωπιστικά ιδεώδη, ηθικοποιεί και διδάσκει, πράγμα που είναι απαραίτητο για την σημερινή εποχή. Επίσης μέσω μιας θεατρικής παράστασης μπορούμε να προβληματιστούμε για κάποια θέματα τα οποία πριν ούτε καν μας ενδιέφερε να ασχοληθούμε ή να αναθεωρήσουμε τις γνώσεις μας. Σε άλλα είδη θεάτρου, μπορούμε να δούμε κάποια θέματα της καθημερινότητας, όπως το χάσμα των γενεών, η αγάπη για τα ζώα κτλ. Άλλοτε πάλι με τις φαρσοκωμωδίες ξεκαρδιζόμαστε στα γέλια, όμως κι εκεί υπάρχει ένα συγκεκριμένο θέμα και ένα συγκεκριμένο δίδαγμα.
Ωστόσο, η ψυχική λύτρωση, η γαλήνη του εσωτερικού κόσμου συνδέεται άμεσα με την δυνατότητα απαλλαγής από τις βιοτικές μέριμνες, τη φυγή από την καθημερινότητα και την επαφή με την φύση. Σίγουρα με το θέατρο, το άτομο κοινωνικοποιείται, συμφιλιώνεται με τον συνάνθρωπο, αφού η θεώρηση της ανθρώπινης οντότητας μέσα από την καλλιτεχνική και πνευματική δημιουργία επιτρέπει την πορεία του «εγώ» προς το «εσύ».
Ο ρόλος του ηθοποιού: Το ότι ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του χαρακτήρα, αυτό αποδίδεται και στο «σανίδι». Ο κάθε άνθρωπος έχει τα πιστεύω του και αυτό γίνεται φανερό μέσα από τον ρόλο του κάθε ηθοποιού, ο οποίος θα πρέπει να παίρνει έναν ρόλο προσαρμοσμένο κατάλληλα στον εαυτό του, για να μπορεί να αποδώσει τον χαρακτήρα με τον οποίον ο συγγραφέας θέλει να περάσει το μήνυμά του. Δηλαδή, ο κάθε ηθοποιός να αποδίδει τον ρόλο του με πειστικότητα και να ταυτίζεται αρχικά με το πρόσωπο το οποίο θα υποδυθεί.
Τα απαραίτητα: Για να παιχτεί ένα θεατρικό έργο, δεν είναι απαραίτητη η παρουσία της σκηνής. Όμως αν θέλουμε να παιχτεί ένα καλοστημένο θέατρο πρέπει να φροντίσουμε να έχουμε την σκηνή, τα κατάλληλα σκηνικά, τα κατάλληλα ρούχα και φυσικά απαραίτητη είναι και η παρουσία του κοινού. Επίσης, ο κατάλληλος φωτισμός μπορεί να αποδώσει εντονότερα τα συναισθήματα του ηθοποιού στο κοινό.
Η μαγεία του θεάτρου: Λίγο το έντονο φως, λίγο η ζωντανή υποκρισία των ηθοποιών μας κάνουν να ταξιδεύουμε σε τόπους μαγικούς ή να φανταζόμαστε τον εαυτό μας σε μια θέση στην οποία βρίσκεται ο ηθοποιός, με λίγα λόγια να ταυτιζόμαστε με κάποιον ρόλο του θεάτρου. Με έναν μαγικό τρόπο, η θεατρική παράσταση μάς απορροφά και μας κάνει να ξεχάσουμε τα προβλήματα που μας βασανίζουν, τα προβλήματα της καθημερινότητάς μας.
Γενικά, το θέατρο είναι ένας χώρος στον οποίο μπορεί να ξετυλιχτεί ένας ολόκληρος πολιτισμός αλλά και μέσω του θεάτρου να δημιουργηθεί ένας πολιτισμός .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου